Nowa Huta niedaleko Krakowa została zaplanowana jako idealne socrealistyczne miasto, jedno z zaledwie dwóch, jakie kiedykolwiek wzniesiono, drugie znajduje się w Rosji. Projekt miasta powstały w 1949 r. wyrażał wartości komunistyczne, takie jak emancypacja proletariatu, lojalność wobec partii i gloryfikowanie przywódców ideowych i politycznych. Miasto, które było sypialnią robotników Huty im. Lenina, miało być wzorcowym miastem socjalistycznej propagandy.
Projekt nowoczesnego miasta oparto na układzie urbanistycznym według koncepcji modernizmu w połączeniu z ideą socrealizmu. Plan miasta przypomina wachlarz. Plac Centralny w kształcie pięcioboku z pięcioma gwiaździście odchodzącymi od niego ulicami. Symetria była istotnym elementem. Główne aleje dzielą miasto na cztery sektory. Każdy sektor zawiera zwarty ciąg budynków. Do wnętrza każdego z osiedli prowadzą szerokie arkadowe bramy.
Hutnicy Nowej Huty mieszkali w budynkach komunalnych zorganizowanych jako małe, na wpół niezależne dzielnice, każda ze sklepem spożywczym, przedszkolem, przestronnymi zielonymi dziedzińcami i podziemnymi bunkrami. Szerokie ulice umożliwiały szybki dojazd do pracy.
Polskim architektom epoki stalinowskiej pozwolono włączyć niektóre historyczne elementy architektoniczne. Najciekawsze są budynki w pobliżu Placu Centralnego oraz gmachy administracyjne Huty im. Lenina. Zawierają one dekoracje nawiązujące do architektury renesansowej.
W latach 1953-60 w Nowej Hucie wybudowano prawie 250 schronów przeciwlotniczych, w większości zlokalizowanych pod budynkami mieszkalnymi. Część z nich posiadała zabezpieczenia przed niektórymi czynnikami skażenia jądrowego. Pod Centrum Administracyjnym Huty im. Władimira Lenina znajduje się bunkier o podwyższonej kategorii odporności. Znajdowało się tam lokalne Centrum Dowodzenia. Do dziś można zobaczyć tam pomieszczenia biurowe, pomieszczenie odkażania, centralę telefoniczną, urządzenia do oczyszczania powietrza i ręczny generator prądu.
